Notification

×

Iklan

Iklan

P a k a r o

23 Juni 2019 | 09.10 WIB Last Updated 2019-06-23T02:10:50Z
Oleh : AS Patimarajo

Pasbana.com - Namonyo ndak paralu disabuik. Tapi galanyo dipanggia dek sabagian urang kampuang: kapalo baluik. Kakobeh baliau ko mantiko langek. Samparono kurang aza.

Tando tando buruak lakunyo,  banyak urang manyumpah dalam kaum. Legopagai dalam rumah gadang,  ulah lidah Baluik nan indak batulang. Kusuak kusuak adudomba, asuang pitanah, minyak tanah,  itu makanan baliau sahari hari.

Pilin kacang handak mamanjek. Pilin jariang tak barisi.  Banyak duto pado nan bana.  Itu isi paruik Kapalo Baluik. Nan itam bisa disabuiknyo putiah.  Nan putiah bisa dek inyo jadi  itam. Pokoknyo nan dimukasuik sampai,  nan diama pacah. Hala haram tak dipikia.

Sakali wukatu sudah bagolak, Pak Malakat bapakaro jo Mak Tawan. Pangka sangketo, sabidang tanah di tangah kampuang.

Kapalo Baluik jadi suruhan Pak Malakat untuak baurusan ka balai adat. Inyo tahu baso tanah tu punyo Mak Tawan sajak turun tamurun. Kini Pak Malakat tibo sajo mandawa baso itu punyo inyo. Suku  babeda. Sasok jarami indak samo. Tapi Kapalo Baluik namuah bakaruak arang mampatagak Pak Malakat.

Urang kampuang batanyo dalam hati. Ba a mangko Pak Malakat,  piciang mato maambiak tanah kaum urang lain?

Ruponyo karano Pak Malakat dituduah mancilok karambia dek Mak Tawan. Karambia tu dulu dipagang Pak Malakat ka Burhan, Mamak dek Mak Tawan. Sayang Mak Tawan maso itu di rantau. Inyo ndak tahu sampai Burhan maningga dunia.

Kutiko Malakat mambiak karambia,  disabuik Mak Tawan mancilok, paneh hati baliau. Tangguang tangguang basah dibaenyo barandam bana. Mako tajadilah,  karateh pagang gadai buatan Burhan maso agresi, diubah Malakat jadi  juwa bali.

Baliau toke taranak. Saku padek,  uncang panuah. Dek ameh kameh,  dek padi manjadi.  Sado sasi dibayianyo, jihad supadan dikamehi,  sampai tabuek surek hak miliak tanah.

Kapalo Baluik tahu karajo ko malangga adat jo ugamo. Tapi dek tabayang ringgik jo rupiah, bana batuka jo mainan.

Malah baliau pulo nan manunjuak an, caro marampok bakadataran takah iko, ka Pak Malakat. Baluik pasang badan managak an banang  Pak Malakat untuak manang pakaro di balai adat.

Sabalunnyo niniak mamak sapakat, tanah di tangah kampuang tu,  warisan Mak Tawan turun tamurun. Tapi kutiko mancaliak surek sahalai nan dibawo Kapalo Baluik,  pangana mareka barubah.

Apo sabab? 

Lah lakek itam di ateh putiah,  baso tanah lah juwa bali, dari Burhan ka Pak Malakat. Tando tangan langkok.  Sasi ado. Dikatahui pulo dek Ungku Palo sarato jihad nan ampek. Karano tu,  Majilih mamutuih baso tanah tu kini lah sah baraliah jadi miliak Pak Malakat.

Mandanga kaputusan majilih nan bak kian, Mak Tawan ndak dapek kecek. Awak tungga babeleang dunsanak ndak punyo. Karib karabat hampo pulo. Ado surang baduo nan salamo ko dibawo baiyo batido,  kini lah pindah tagak ka Pak Malakat.

Jo balinang aia mato,  Mak Tawan turun janjang dari surau tuwo di ateh tanah pusako, nan lah jadi punyo urang lain.

Samantaro Kapalo Baluik, tasanyum mangana hasia jariah payah dari Pak Malakat. Etongan samulo, di luwa uang jalan paaleh tapek,  ado sabagian dari harago tanah untuak Kapalo Baluik nan capek kaki ringan tangan. Kaganti baleh jaso siang malam bajalan babuek curang.

Kutiko carito ko disampaian Mak Uniang ka Malanca sudah sumbayang subuah pagi tadi,  Malanca batanyo,  "Bara jadinyo Kapalo Baluik manarimo hasia manang pakaro tu,  Mak?"

"Alun jadi lai,  Nca. Tanah lun tajuwa Malakat lah maningga," jawek Mak Uniang.

"Tu ba a akianyo, jatah Kapalo Baluik tu?"

"Sampai kini tanah tu lun tajuwa. Kapalo Baluik lah mati," baleh Mak Uniang singkek.

Tapikia dek Malanca. Bakareh kareh bana babuek curang mancari manang,  akianyo mati juwo....
×
Kaba Nan Baru Update